Қазақстандық ғалымдардың жетістіктері аталды

Қымбат Елтайқызы

Олардың қандай салада зерттеу жасап жүргені айтылды

фото: primeminister.kz

Қазір еліміздің ғылым саласына баса назар аударылып, қыруар қаржы да бөлініп жатыр. Осы орайда Halyq Uni тілшісі Ғылым және жоғары білім министрлігі Ғылым комитетінің төрағасы Ғалымжан Жанқуатовтан отандық ғалымдардың ғылыми жетістіктері жайлы сұраған еді.

«D-VC отандық қатерлі ісікке қарсы препаратын (Made in Kazakhstan) әзірлеу» жобасы бойынша әлемде баламасы жоқ жаңа ісікке қарсы препараты белсенді әзірленіп жатыр. Бұның мақсаты – онкологиялық ауруларды емдеу үшін неғұрлым проблемалық науқастардың өмір сүруін арттыруды қамтамасыз ететін, кейіннен әлемдік деңгейге шығатын жаңа отандық қатерлі ісікке қарсы препаратты жасап шығару», – дейді Жанқуатов.

Бұған қоса, Шығыс Қазақстан техникалық университетінің ғалымы Д.Серікбаева өз алаңында ғылыми-өндірістік база құрды. Ол түрлі импланттың 20-дан астам түрін дайындау технологиясын пысықтады.

Ал Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университетінің ғалымдары «Сақтау» коррозияға қарсы жабынының құрамын ұсынды. Жабынның басты ерекшелігі – бақыланатын белсенді заттың шығарылуы және өзін-өзі қалпына келтіру қабілеті. Бұл жабынның беріктігі мен беріктігін арттырады. «Сақтау» жабыны бірегей болып саналады әрі оның қазақстандық нарықта баламасы жоқ, – деп толықтырды ол.

Сонымен қатар, комитет басшысының мәліметінше, металлургия және байыту институты өрескел селеннің экологиялық қауіпсіз, реагентсіз тазарту технологиясын әзірледі. Барлық әлемдік металл нарығында сұранысқа ие негізгі компоненттің 99,5%-дан астамы бар тазартылған селен алынды.

«Сондай-ақ, Ядролық физика институты «Кобальт-57» сулы ерітіндісін жасады. Бұл медициналық мақсаттағы арнайы радиоактивті препараттар (таңбаланған ақуыздар, қаныққан май қышқылдары, органометалл және т. б. қосылыстар) негізгі сәулелену көзін алу үшін индикатор ретінде пайдаланылуы мүмкін», – деді маман.

Қазақстан ғылымының болашағы бар ма? Саладағы өзгерістердің жай-күйі белгілі болды. Грант, шәкіртақы, баспана: Қазақстан ғалымдарына қандай жағдай жасалғаны айтылды. «500 ғалым»: Қанша Қазақстан азаматы шетелде тағылымдамадан өтті.