Дін өкілдері мен медицина мамандары арасында бұл мәселеге қатысты ортақ келісім жоқ
Қоғамда жын кірген мен психикалық ауруларды шатастырып, дұрыс ем таба алмай жүргенде, кімге жүгінген жөн? Бұндай адамға ғылыми тұрғыда науқас деп қарау дұрыс па, әлде діни тұрғыда имамдарға жүгінген дұрыс па? Orda.kz жынды мен психикалық аурулар арасындағы айырмашылықты, сондай-ақ дін мен медицинаның бұл мәселеге қатысты пікірлерін зерттеп көрген, деп хабарлайды Halyq Uni.
Дәстүрлі ем және заманауи медицина
Дін өкілі Жанәділ Райымбековтің айтуынша, психикалық ауру мен жын кіру екеуі – бір нәрсе. Ол жын кірген адамда қандай белгілер болатынын атап өтті.
Жын кіру: діни көзқарас
Психологиялық ауру – өте ауыр дерт. Адам қорқыныш пен үрейден есін жоғалтып, суицид туралы ойлай бастайды. Жаман түстер көреді, қолдары ұйиды, жүрегі қатты соғады, әсіресе, әсір мен шам намаздары арасында басы ауырады. Ол адамдармен араласқысы келмейді, жалғыздықты құп көреді. Бұл – жынның белгілері. Торығып, депрессияға түскен адамды психолог емдей алады, бірақ дін өкілдерінің емдегені дұрыс. Психолог тек адам ойына негізделген дүниелерді айтады, сондықтан көп жерде қателеседі. Психикалық ауруларды емдейтін орталықтар жын ауруын емдей алмайды. Олар тек есірткіге ұқсас дәрілерді қолданып, уақытша тыныштандырады. Бірақ бұл ауруды медициналық жолмен емдеу мүмкін емес, – дейді Жанәділ Райымбеков.
Оның айтуынша, жын кірген адам азан мен Құранды естігенде есінен танып қалады. Жын кірген деген діни түсінік рухани емдеуді қажет етеді деп есептеледі, бірақ медицина бұл жағдайды психикалық дерт деп қарастырады. Емдеу әдістері осы екі көзқарасқа байланысты өзгереді.
Жын кіру мәселесінің заманауи қоғамдағы орны
Жын ауруын емдейтін адамдардың сенімі дұрыс болу керек. Өлген адамдардың рухын араластырып емдеу – қате. Ондайда шипа болмайды. Қанмен жуындыру, тұмар тағу сияқты амалдар – шариғатқа қайшы. Сондықтан оларды қолдануға болмайды. Бақсы-балгерлер емдемейді. Бұл салада емдейтіндерге терең діни білім керек, – дейді дін өкілі.
Сондай-ақ Жанәділ мырза жынның адам бойына кіру себебін түсіндірді. Оның айтуынша, жын қатты қуану немесе шошу кезінде, таза жүрмесе, сондай-ақ қара дуаның әсерімен адамның бойына кіреді. Бұл жағдайда оны анықтау қиынға соғады, тек жын шығарушы анықтай алады. Бұл – жын кірген деген діни түсінік, ал медициналық тұрғыдан ол жағдайларға басқаша көзқарас бар.
Дін мен ғылымның айырмашылықтары
Алматы қалалық психикалық сауықтыру орталығының директоры Сапар Рахменшеев бұл мәселеге қатысты өз пікірін білдірді.
Біз мұндай ауруларды жиі кездестіреміз. Олардың белгілері: қалыпты адамға тән емес әрекет жасау, өзімен-өзі сөйлесу, өзіне күтім жасамау. Кейде олар қолдарындағы заттармен басқа адамдарға зиян келтіреді. Бірақ адамдар намыстанып, бізге келмей, молдаларға барады. Ал молдалар емдей алмайды, сондықтан ақыр соңында бізге келеді, - дейді маман.
Сапар Рахменшеев бұл аурудың кейбір жағдайларына медициналық емнің тұрақты әсер бермейтінін де айтты. Алайда дұрыс дәрі-дәрмектерді уақтылы қолданған науқастардың жағдайы айтарлықтай жақсарады.
Бір науқасымыз бұл аурумен 17 жыл бойы ауырып келеді. Ол дәрілерді уақтылы қабылдайды, сондықтан өршігу болмайды. Бұл ауру тұқым қуалауы немесе ауыр жарақат нәтижесінде пайда болуы мүмкін. Сондықтан кез келген адам ұзақ уақыт бойы күйзеліске түсіп, ұйқысы бұзылса, мамандарға жүгінгені дұрыс, – дейді дәрігер.
Сонымен, діндар Жанаділ Рахымбеков рухани емді жақтағанмен, медицина сарапшысы Сапар Рахменшеев бұл ауруды психикалық ауытқу деп біледі. Екі жақтың да пікірі маңызды, бірақ олардың емдеу жолдары түбегейлі айырмашылыққа ие.
Діни білім мен психологиялық ғылымның үйлесімі
Қоғамда жынды атанған мен психикалық аурулар жиі шатастырылады. Белгілері ұқсас болғанмен, оларды емдеу тәсілдері түбегейлі әртүрлі. Діни өкілдер бұл жағдайды рухани тұрғыдан түсіндіріп, шариғатқа сәйкес емдеуді ұсынады, ал медицина психикалық ауытқуларды дәрі-дәрмек және психотерапия арқылы емдеуді жөн көреді.
Қазір қоғамда жынның әсері мен психикалық ауруларды емдеуде дін мен медицинаның пікірлері қарама-қайшы келіп отыр. Бұл аурулардың түп-тамырына жету қиын болғандықтан, әр саланың өз мамандарына жүгінген жөн. Әр науқастың жағдайына сәйкес емдеу әдісін таңдау – ең дұрыс шешім.
Дін мен медицинаның көзқарастары әртүрлі болғанмен, бұл екі бағыттың да мақсаты – науқастарға қолдау көрсету. Осылайша, әрбір жағдайды жеке қарастыру, науқасқа лайықты көмек көрсету маңызды.
Осылайша, дін өкілдері мен медицина мамандары арасында бұл мәселеге қатысты ортақ келісім жоқ. Бірі жынның рухани күші басым деп сенсе, екіншісі оны психикалық дерт деп таниды. Бірақ қай жолды таңдаса да, бастысы – ауруды ерте анықтап, дұрыс емдеу жолын табу. Әр науқастың жағдайына сәйкес, медициналық немесе рухани көмек көрсету арқылы қоғам бұл мәселеге тиімді шешім таба алады.