Қазақстандықтар құқықбұзушылық туралы сенім телефондарына хабарлай алады. Еліміздегі 111 және 150 сенім телефондары тәулік бойы жұмыс істейді, деп хабарлады Halyq Uni.

Қазақстанның Ішкі істер министрлігінің мәліметінше, елімізде ең көп жасалатын құқықбұзушылық ол – тұрмыстық зорлық-зомбылық. Былтыр елімізде тұрмыстық зорлық-зомбылық үшін жауапкершілік қатаңдатылды. Алайда соған қарамастан бұл сипаттағы құқықбұзушылық азайған жоқ. ҚР ІІМ Әкімшілік полиция комитеті төрағасының міндетін атқарушы Ренат Зулхаировтың мәліметінше, заңнама шеңберінде 2023 жылдың екінші жартыжылдығында тұрмыстық жанжалдар туралы 50 мыңнан астам өтініш түскен.

Түскен өтініштердің негізінде 64%-дан әкімшілік іс қозғалды, тиісінше, әкімшілік қамауға алынған адамдар саны 2 есе өсті және сотта 27 мыңнан астам адам татуласты. Сонымен қатар, министрлік зорлық-зомбылыққа ұшыраған отбасылармен профилактикалық жұмысты жандандырды. Өткен жылы полицияға 100 мыңнан астам өтініш және тұрмыстық жанжалдар туралы хабарламалар келіп түсті. Тұрмыстық зорлық-зомбылықтың 15 мың фактісін ішкі істер органдары қызметкерлерінің өздері анықтады. Барлық тіркелген фактілер бойынша кінәлі тұлғалар заңда көзделген жауапкершілікке тартылды. Әрбір отбасылық дебошир заңда зорлық - зомбылық жасағаны үшін – бес тәуліктен бастап өмір бойына бас бостандығынан айыруға дейін жауапкершілік көзделгенін білуі тиіс, - деді ол.

Сонымен қатар, ол өткен жылы 79 мыңнан астам құқық бұзушы әкімшілік жауапкершілікке тартылып, 1 мыңға жуық азамат қылмыстық жауапкершілікке тартылғанын атап өтті. Ішкі істер органдары тұрмыстық зорлық-зомбылық жасағаны үшін бұрын полиция органдарының көзіне түскен адамдармен зорлық-зомбылық себептерін уақтылы анықтау және жою үшін 130 мыңнан астам профилактикалық әңгімелесу жүргізген.

Полициейлер әрбір отбасылық жанжал бойынша тәуекелді бағалау парағы толтырып отырады. Егер бұл қауіп жоғары болса, жеке профилактикалық жұмыстар жүргізіледі. Өткен жылдың тамыз айынан бастап ішкі істер мамандары 18,5 мыңнан астам сауалнама жүргізді. Сауалнама нәтижесінде 884 отбасында қайта құқық бұзушылық жасау қаупі жоғары болды. Жалпы, біз құқық бұзушыларға агрессияны болдырмау үшін ерікті психокоррекциялық курстардан өтуге шақырамыз. Жәбірленушілердің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында учаскелік инспекторлар өткен жылы 87 мыңнан астам қорғаныс ұйғарымын шығарды, ал полицияның өтініші бойынша соттар 15 мыңнан астам қорғаныс ұйғарымын белгіледі. Құқық бұзушылардың мінез-құлқына, оның ішінде алкогольдік ішімдіктерді ішуге тыйым салуға ерекше талаптар қойылады. Бұл азаматтар үшін бізде полицияның күшейтілген бақылауы жүзеге асырылып жатыр, - деп қосты ол.

Бұған қоса, соттың шешімі бойынша қорғаныс нұсқамасын бұзғаны үшін барлығы 2,7 мың агрессор, сондай-ақ мінез-құлыққа қойылатын ерекше талаптарды орындамағаны үшін 5,9 мың құқық бұзушы қамауға алынған. Полицейлер балаларын тәрбиелеу жөніндегі міндеттерін атқармайтын ата-аналарды анықтау үшін мониторинг жүргізіп, есепте тұрған отбасыларды күнделікті аралап отырады. Мәселен, мониторинг бір жылда баласына селқос қараған 8 мыңнан астам ата-ананы анықтап, оның 1 мыңға жуығы ата-ана құқығы шектетілген.

Мәселен, Петропавлда педиатрдан жас ананың дәрігердің қабылдауына келмейтіні туралы хабарлама келіп түсті. Хабарлама негізінде тексеріп барғанда нәресте көмекке мұқтаж болды, ол балалар үйіне орналастырылды. Ал анасын наркологиялық орталыққа тіркеп, ата-аналық міндетін орындамағаны үшін әкімшілік жауапкершілікке тарттық. Елімізде осындай жан-жақты қабылданатын шаралардың нәтижесінде құқық бұзушылықтарға төзбеушілік қағидаты қалыптасатынын атап өту қажет, - деді Ренат Зулхаиров.

Сондай-ақ спикер құқыққа төзбеушілікті қалыптастыру үшін полицияның атқаратын іс-шаралары жеткіксіз екенін атап өтті.

Отбасылық жанжалдардың негізгі себебінің бірі маскүнемдік. Отбасылық қиындықтар мен адамгершіліктің құлдырауы осыған байланысты. Әр өңірде тұрмыстық зорлық-зомбылықтың алдын алу жөніндегі саясатты қайта қарау жөніндегі жол картасын іске асыру үшін өмірлік қиын жағдайдағы қиын жағдайдағы отбасыларды анықтау бойынша мобильдік топтар құрылды. ол әлеуметтік көмек көрсету үшін зорлық-зомбылық белгілері бар қолайсыз әлеуметтік ортадағы балалар туралы тиісті ақпаратпен мүдделі мемлекеттік органдар жіберілді. Соның көмегімен көптеген жағдайлар анықталып жатады. Мысал келтіретін болсам, мобильді топ Алматы қаласындағы қолайсыз отбасыға тексеріспен барған кезде үйде мас күйіндегі әкесі ашыққан балалар бары анықталды, олар антисанитариялық жағдайда өсіп жатқаны белгілі болды. Қамқоршылық органдарының қызметкерлерімен бірге болған балалар кәмелетке толмағандарды қолдау орталығына орналастырылып, мас әкесі тәулік бойы ем алу үшін наркологияға жатқызылды, - деді спикер.

Сонымен қатар қазақстандықтардың барлық деңгейдегі құқық бұзушылық туралы ішкі істер органдарына дер кезінде хабар беріп тұруы маңызды екенін еске салды.

«Елімізде 111, 150 жедел желілері тәулік бойы жұмыс істейді. Қазақстандықтар тұрмыстық зорлық-зомбылық немесе басқа да құқық бұзушылық туралы аталған сенім телефондарына қоңырау шалып, хабарлай алады. Отбасылық құндылықты ілгерілету жөніндегі шараларды күшейту шеңберінде денсаулыққа қасақана жеңіл зиян келтіруді және ұрып соғуды қылмыстық жауапкершілікке тарту жоспарланып отыр.  Құқық бұзушыға тұрғын үйден шығару, Қылмыстық кодекс шеңберінде ерекше мінез құлық талаптары белгіленеді. Сонымен қатар Мемлекет басшысы ішкі істер министрлігіне тұрмыстық зорлық-зомбылыққа қарсы күрес жөніндегі мамандандырылған бөлімшелер құруды тапсырады. Ол отбасыларды қолдау орталығы және үкіметтік емес ұйымдармен өзара іс- қимыл жасай отырып, құқық-бұзушылықтың салдарымен ғана емес, алдын алу жұмыстарымен айналысатын болады», - деді Зулхаиров.