28 қаңтар – Дүниежүзілік алапеспен ауыратын науқастарға көмек күні
Денсаулық сақтау министрлігінің хабарлауынша, Қазақстанда алапес ауруының (Хансен ауруы) төмендеуі байқалады. Науқастардың арасында балалар мен жасөспірімдер жоқ. Алапеспен тек егде жастағы тұрғындар ауырады, бұл осы инфекцияның жойылып бара жатқан ошақтарына тән.
Елдегі алапес ауруы тұрақты төмендеп келеді. Соңғы жылдары алапестің жекелеген жағдайлары ғана тіркелген. Мәселен,10 жылда барлығы 3 жағдай, аурудың қайталануымен 2 науқас анықталған. 2024 жылдың басындағы мәлімет бойынша Қазақстанда 246 науқас және 222 байланыста болған адам тұрады.
Біздің елде алапес іс жүзінде жойылды. Қазақстан аурудың ауыртпалығы төмен елдерге жатады. Бүгінде бүкіл әлемде аурудың профилактикасы мәселелері маңызды рөл атқарады. Қайталама профилактика, алапестің салдарын (асқынуларын) емдеу, аурудың қайталануының алдын алу басым міндет болып қала береді.
Қазақстанда алапес жүз жыл бұрын, 1929 жылдан бастап, КСРО Халық Комиссарлары Кеңесінің Қаулысымен Қазақ КСР-де лепрозорийді ұйымдастыру туралы шешім қабылданған кезден бастап емделе бастады. Бүгінде Қазақ республикалық лепрозорийі - ерекше емделуді ғана емес, өз пациенттерін оңалтуды да жүзеге асыратын ерекше үлгідегі мамандандырылған емдеу мекемесі.
Лепрозорий Қызылорда облысында орналасқан және екі диспансері бар. Арнайы емдеуден басқа, науқастар барлық қажетті медициналық көмек (хирургиялық, офтальмологиялық, стоматологиялық, терапиялық және т.б.) пен оңалту емін қабылдайды.
Лепрозорий алапеспен ауыратын науқастарды оқшаулайтын орын емес. Есепте тұрған пациенттердің еліміздің басқа медициналық ұйымдарында емдеу-сауықтыру және оңалту қызметтерін алу мүмкіндігі бар. Пациенттердің арасында тұрақты медициналық көмекке мұқтаж мүгедектер, үйсіз, бас тартқан, туыстары жоқ және белгілі бір тұрғылықты жері жоқ, әлеуметтік баспанаға мұқтаж науқастар бар. Алапеспен ауыратын науқастарды диспансерлеу рецидив қаупіне байланысты өмір бойы жүзеге асырылады, - дейді Қазақ республикалық лепрозорийінің бас дәрігері Молдағали Сейталиев.
Алапесті емдеудің бүкіл тарихында ел дәрігерлері әртүрлі тактикаларды қолданды. Бастапқыда іс-шаралар негізінен пациенттерді анықтауға және оқшаулауға бағытталған. Содан кейін химиотерапияны жүргізу міндеті бірінші орынға шықты. Қазіргі уақытта алапестің өзекті профилактикасы - мүгедектіктің алдын алу және науқастарды оңалту.