Бүгін премьер-министр орынбасары – сауда және интеграция министрі Бақыт Сұлтановтың төрағалығымен мемлекет басшысының әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасын тұрақтандыру жөніндегі тапсырмасын іске асыру бойынша кезекті кеңес өтті.

Өткен аптада әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының қымбаттауы 1,3%-ды құрады. Жыл басынан бері – 11,4%. Апта ішінде пияз (12,2%), қырыққабат (8,3%), сәбіз (3,9%), картоп (2,6%), тауық еті (1,7%), сары май және ұн (1,2%) қымбаттады. Апта ішінде ҰӘҚҚ бағасының максималды орташа өсуі Жамбыл облысында (4,2%), Шымкентте (3,9%), Маңғыстау облысында (2,1%) тіркелді. Бақыт Сұлтанов бағаның ең көп өсуі байқалған әкімдіктерге ескерту жасады, – дейді үкімет.

«Шымкент қаласы бойынша әлеуметтік маңызы бар тауарлармен қамтамасыз ету 212%, барлық көкөніс өнімдері бойынша 100%-дан астам (картоп 229,4%, сәбіз 159,7%, пияз 164,0%, қырыққабат 154%). Бірақ бұл ретте картоптың 16,8%-ға, пияздың 74,7%-ға максималды өсуіне жол беріп отырсыздар. Жалпы, әлеуметтік маңызы бар тауарлар тізіміне енгізілген барлық көкөніс бойынша өсім байқалды. Сәбіз 13%-ға, қырыққабат 16,4%-ға өсті. Аймағыңыздағы белгілеуді басқару элементтері бар-жоғы 10 заң бұзушылықпен барлық дүкеннің 78,9%-ын қамтиды. Белгілі өсімді ескерсек, атқарылып жатқан жұмыстардың тиімсіздігі байқалады», - деді Сұлтанов Шымкент қаласы әкімінің орынбасарына.

Тексеру нәтижелері бойынша осындай ескертулер басқа бірқатар облыстарға да айтылды. Мәселен, Жамбыл облысы бойынша объектілердің 52,7 пайызын қамтитын сауда маржасының сақталуына бақылау шаралары жүргізіліп, 9 заң бұзушылық тіркелді. 100 пайыз қамтылған Маңғыстауда да тек 9 заң бұзушылық анықталды. Ал Нұр-Сұлтанда 100% қамту тек 4 заң бұзушылықты анықтады.

Тексерулер баға тұрақсыз құбылып тұрған проблемалық нысандарды ғана қамтып, жүргізілген профилактикалық жұмыстардың нәтижесін бекіту керек, — деді Бақыт Сұлтанов.

Жалпы, өткен аптада шаруашылық жүргізуші субъектілердің рұқсат етілген сауда үстемесін сақтауын бақылау шараларымен 36,5 мың дүкен немесе сауда нүктелерінің 87 пайызы қамтылды. 259 заң бұзушылық анықталды. Бұл бір апта бұрынғы көрсеткіштен 2,5 есеге төмен. Жүргізілген тексерулер қорытындысы бойынша, Шымкент қаласындағы 3 сауда нысанында сауда үстемесі 5-15 пайызға, Жамбыл облысында 2-9 пайызға, Маңғыстау облысында 25-33%-дан 9-14%-ға дейін төмендеген. Қазір 100-ден астам сауда базары бәсекелестікті шектеу, баға белгілеу және ұстап тұру мақсатында тексерілді. Тауық еті, тауық жұмыртқасы, қант және минералды тыңайтқыштар сататын базарлардағы сөз байласу белгілері бойынша тергеу амалдары жүріп жатыр. Соңғы 2 аптада Жамбыл және Түркістан облыстарынан қантты көтерме жеткізушілермен және Павлодар облысының қарақұмық өндірушісімен бағаны ұстау туралы келісімдер жасалды. Жалпы алғанда, жыл басынан бері Бәсекелестікті қорғау және дамыту агенттігі жұмыртқа өндірушілермен, бөлшек сауда желілерімен және қант, күріш, қарақұмық, сондай-ақ көтерме жеткізушілермен ӘМАТ сауда үстемесін 15-тен 10%-ға дейін төмендету бойынша 12 келісім жасасты.

Ауыл шаруашылығы министрлігі мәліметінше, Қазақстанда әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының қоры 843 мың тоннаны құрайды. Оның ішінде: ұн – 12,4 мың тонна, картоп – 4,7 мың тонна, қант – 3,9 мың тонна, күнбағыс майы – 1,4 мың тонна, макарон өнімдері – 1,3 мың тонна, сәбіз – 1,1 мың тонна, күріш – 0,6 мың тонна, пияз – 0,5 мың тонна, қарақұмық – 0,4 мың тонна, сүт – 0,4 мың тонна, қырыққабат – 0,07 мың тонна, тұз – 0,07 мың тонна, ашытылған сүт өнімдері – 0,03 мың тонна, нан – 0,02 мың тонна, сиыр еті – 0,01 мың тонна, тауық – 0,007 мың тоннаны құрады, – делінген ақпаратта.

Отырыс қорытындысы бойынша Бақыт Сұлтанов әкімдіктерге бөлшек және көтерме сауда субъектілерінің 15%-дан аспайтын шекті рұқсат етілген тауарлық үстемені сақтауына мемлекеттік бақылауды күшейтуді, сондай-ақ барлық баға тізбегі бойынша делдалдық схемаларды тексеруді жалғастыруды тапсырды. Сонымен қатар ол әкімдіктер назарын қаржыландыруды ұлғайту және «өңдеу схемасын» дер кезінде пайдалану маңыздылығына аударды. Бұл өңірлерге егіс науқаны кезінде форвардтық шарттар арқылы әлеуметтік маңызы бар азық-түлік тауарларының бағасын бекітуге мүмкіндік береді.

Елімізде азық-түлік қаншаға қымбаттады. Ұлттық экономика министрі азық-түлік қымбатшылығы 1-2 айда тұрақталады деп есептейді. Қазақстанда азық-түлік қоры қанша - министрлік жауабы.