Қазақстанда бизнес ашқан шетелдіктер саны 3 есе көбейді
Елдегі әрбір төртінші компания шетелдіктікі
Ұлттық статистика бюросының дерегінше, 2022 жылы шетелдіктер Қазақстанда 11 780 компания ашқан. Бұл бір жыл бұрынғыдан 3,1 есеге артық.
Қаңтар мен ақпанда көрсеткіштер алдыңғы жылғы деңгейде болса, наурызда шетелдіктердің елде компания ашуы жиілеп, 2021 жылғы наурыздағыдан 3,3 есе өсті. (226-дан 754 компанияға дейін). Ал тамыз (1 485), қазан (1 580) және қараша (1 536) айларында көрсеткіш тіпті көбейді.
Бір қызығы, мұндай компаниялардың үштен екісіне жуығы Алматы (5 407) мен Астанада (3 038) тұруға рұқсат алған. Салыстырмалы түрде Батыс Қазақстан (523), Қостанай (488) және Ақтөбе (319) облыстарында да тіркеу жиіледі.
Шетелдік компаниялар санының өсуімен қатар тіркелген компаниялардың жалпы санындағы олардың үлесі де өсті – 2021 жылғы 9,1%-дан 2022 жылы 22,8%-ға дейін. Яғни, елде тіркелген әрбір төртінші компания шетелдікке тиесілі.
Жалпы, Қазақстанда 2022 жылы тіркелген компаниялардың жалпы саны 51 716 бірлікті (2021 жылмен салыстырғанда +24,3%) құрады. Оның ішінде мемлекеттік меншік нысанымен – 12 327, жеке меншік нысанында – 39 392.
Ал 2023 жылдың басына елде тіркелген компаниялардың саны 507 238 болды. Бір жылдағы өсім 5,3% немесе 25,5 мыңды құрады.
Салыстыру үшін: 2021 жылдың соңында өсім 4,3% немесе 19,7 мың болды.
Ең күшті өсім Астана (+10 мың бірлік) және Алматы (+6,9 мың) қалаларында байқалады. Бұл екі қала тіркелген кәсіпорындардың жалпы республикалық өсімінің үштен екісін қамтамасыз етті. Қарағанды облысы (ескі шекарасында) олардың саны азайған жалғыз облыс болды (273 бірлікке)
Қазақстанда негізінен сауда және көлік құралдарын жөндеумен айналысатын кәсіпорындар бар – 141,8 мың. Одан кейінгі орында қызмет көрсету кәсіпорындары (74 мың) және құрылыс компаниялары (68,3 мың).
Жұмыс істеп тұрған кәсіпорындар саны 13,2% немесе 46,5 мыңға көбейді. Мұндай өсім соңғы 5 жылда болмаған.
2023 жылдың басындағы барлығы республикада жұмыс істеп тұрған 399 378 кәсіпорын бар. Бұл тіркелгендердің 78,7 пайызы. Бір жыл бұрын бұл үлес 73,2 пайызды құраған. Жалпы, бұл көрсеткіш кем дегенде соңғы 5 жылда өсіп келеді.
Тағы бір жайт, жұмыс істеп тұрған кәсіпорындардың жартысы ғана белсенді (203,3 мың). Қалғандары енді ғана тіркелді немесе қызметін тоқтатты.
2022 жылы белсенді кәсіпорындар саны 29,1 мыңға өсті. Бұл ең алдымен сауда (+9,1 мың) және құрылыс (+2,9 мың) есебінен болды. Салыстырмалы түрде алғанда ақпараттық-коммуникациялық кәсіпорындар ең үлкен өсімді көрсетті: белсенді кәсіпкерлік субъектілерінің саны бір жылда үштен біріне өсті (6,8 мыңға дейін).