Елімізде биыл өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда халық арасында сальмонеллез ауруының 7,5%-ға, оның ішінде балалар арасында 26,7%-ға төмендегені байқалады, деп хабарлайды Halyq Uni.
Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығының мәліметінше, биылғы жылдың 7 айында барлығы 549 оқиға тіркелсе, 2023 жылдың сәйкес мерзімінде 587 оқиға тіркелген болатын.
Сонымен қатар, жалпы республика бойынша сальмонеллезбен сырқаттанушылықтың жаппай төмендеуі аясында Алматы қаласында аурушаңдық 3,7 есе, 20-дан 65 жағдайға, Павлодар облысында 1,8 есе, 74-тен 132-ге дейін өсті. Маңғыстау облысында 1,6 есе, 23-тен 39 жағдайға дейін артты, – деп қосты ведомство.
Сальмонеллез – жіті жұқпалы ішек ауруы, температураның 38-39 градусқа дейін күрт көтерілуімен, іштің қатты ауыруымен, жүрек айнуымен, құсумен, қайталанатын сұйық нәжіспен сипатталады. Ауру әр түрлі топтағы сальмонелла бактерияларынан туындайды. Олар үй жануарлары мен жабайы табиғатта, негізінен құс, шошқа және ірі қара сияқты тамақ үшін пайдаланылатын жануарларда кең таралған.
Сальмонеллез инфекциясы, әдетте, мұқият термиялық өңдеуден өтпеген жануарлардан алынатын ластанған тағамдарды (жұмыртқа, ет, құс еті, сүт) тұтыну нәтижесінде пайда болады. Сондай-ақ, сальмонеллез қоздырғышын ластанған көкөністерді, шөптерді және басқа өнімдерді қолдану арқылы жұқтыруға болады. Инфекцияны адамнан адамға фекальды-ауызша жолмен және жұқтырған жануарлармен, соның ішінде үй жануарларымен байланыс арқылы жұқтыруға болады. Ауру жануарларда аурудың белгілері жиі байқалмайды.
Сальмонеллез ауруының алдын алу үшін тамақ пен жеке гигиена кезінде белгілі бір ережелерді сақтау қажет. Олар:
- Көшеден келгеннен кейін, дәретханаға барғаннан кейін және тамақтанар алдында қолыңызды сабынмен жуу керек;
- Шикі тағамдарды (жұмыртқа, сүт), жуылмаған көкөністерді, жемістерді жеуге болмайды, тартылған ет (тауық) дәмін татуға болмайды;
- Жартылай шикі тағамдарды тұтынуға болмайды. Егер сіз ет немесе тауықтың піспегенін немесе қуырылмағанын көрсеңіз-жалқау болмаңыз, оларды пісіруді жалғастырыңыз. Бұл сіздің қауіпсіздігіңізге ғана емес, тағамның дәміне де кепілдік береді;
- Дайын өнімдерді (әсіресе салаттар, тартылған ет немесе кілегей қосылған өнімдер) тек тоңазытқышта сақтау керек. Әйтпесе, оларда патогендік бактериялар, сол сальмонеллалар және т. б. бактериялар қарқынды дамиды;
- Шикі және дайын өнімдерді әр түрлі тақталарда және арнайы болек пышақтармен кесу керек;
- Дүкендердегі азық-түліктің жарамдылық мерзімі мен сақтау шарттарын мұқият қарап шығыңыз. Егер дәл сол ет сөреде салқындатусыз, ыстықта және тіпті күн астында сақталса-денсаулығыңызға қауіп төнуі мүмкін;
- Өнімдерді рұқсат етілмеген жерлерде (қолдан), егер сатушы таразыда шикі ет пен шұжықты, яғни шикі және дайын өнімді өлшейтін дүкенде сатып алмаңыз. Тауыққа ештеңе болмайды. Бірақ ауруды шұжықтан жұқтыруыңыз мүмкін;
- Егер сіз өнім бүлінгенін байқасаңыз және тауық еті немесе ет ішінде шикі күйінде қалса-жеуге болмайды. Қаншалықты бағалы болса да, оны тастаңыз;
- Тауық жұмыртқасын жуыңыз. Бұл өте маңызды. Сонымен қатар, оларды пісірер алдында ғана емес, дүкеннен әкелгеннен кейін бірден жуу керек. Содан кейін ғана сақтау үшін тоңазытқышқа салыңыз. Сальмонеллаларды тағамға қайта енгізетін жағдайлар жиі кездеседі. Олар: қол сүлгісінде, пісіруге арналған шпательде немесе жұмыртқаны сындырған пышақта қалады;
- Кішкентай балаларды жұмыртқамен абайлап тамақтандырыңыз. Ауру қауіпті және әдетте өте ауыр. Егер сіз олардың қауіпсіздігіне сенімді болмасаңыз, шикі жұмыртқаны жеуге болмайды.