Қазақстанның Конституциялық соты «ерлер мен әйелдер бала асырап алғысы келетіндердің тізімінде тең дәрежеде бола алады» деген мәлімдеме жасады, деп хабарлайды Halyq Uni.

Конституциялық сот «Неке (ерлі-зайыптылық) және отбасы туралы» кодекстің 91-бабы 2-тармағының 11) тармақшасын Конституцияға сәйкес емес деп таныды. Кодекстің аталған нормасына сәйкес, анасының қайтыс болуына немесе оның ата-ана құқықтарынан айырылуына байланысты баланың кемінде үш жыл іс жүзінде тәрбиелену жағдайларын қоспағанда, тіркелген некеде тұрмаған (ерлі-зайыпты болмаған) еркек жынысты адамдар бала асырап ала алмайды, деп мәлімдеді ведомство.

Конституциялық сотқа жүгінген азамат бұл норманы кемсітуші және Конституцияның ешкімді жынысы бойынша қандай да бір кемсітуге болмайды деп көрсетілген 14-бабына қайшы деп санайды. Ол тіркелген (заңды) некеде тұрмаған әйелдер үшін мұндай тыйым салу жоқ екеніне назар аударады, – деп толықтырды сот.

Тексеру нәтижелері бойынша Конституциялық сот тұтастай алғанда заң шығарушының бала асырап алу құқығының шарттары мен шектеулерін белгілеу жөніндегі тәсілінің өзі мемлекеттің балалық шақты қорғаудың конституциялық белгіленген міндетіне және балалардың мүдделерін барынша жақсы қамтамасыз етудің қабылданған міндеттемелеріне сәйкес келетіндігін, сондай-ақ белгілі бір мақсаттарда адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарын заңдармен шектеу мүмкіндігі туралы Конституцияның 39-бабына сәйкес келетіндігін атап өтті. Сонымен бірге, бала асырап алғысы келетін адамдар үшін заң шығарушы белгілеген шектеулер заңды түрде негізделген мақсаттарға сәйкес келуі және балалардың құқықтары мен мүдделеріне сүйене отырып, әділдік, пропорционалдылық және мөлшерлестік талаптарына сай жауап беруі керек.

Конституциялық сот өз құқықтары мен мүдделерін қорғауға мұқтаж баланың мүдделеріне сүйеніп, неке мен отбасын, ана болуды, әке болуды және балалық шақты қорғаудың конституциялық белгіленген міндетін басшылыққа алу керектігін көрсетті. Тиісінше, заңнамалық тетіктер бала мен әйелдің, ең алдымен, некеде тұрған және отбасы бар, баланың мүдделері мен қамқорлығын жақсы қамтамасыз ету мақсаттарына көбірек жауап беретін адам ретінде бала асырап алуды қолдауға бағытталуы керек.

Осылайша, балаларды асырап алуға ниет білдірген адамдарға деген тең емес көзқарас Конституцияның 14-бабының талаптарына сәйкес келмейді деп табылды. Конституциялық сот нормативтік қаулысының толық мәтінімен сілтеме бойынша танысуға болады.