Мемлекеттік кірістер комитеті төрағасының орынбасары Қайрат Миятов Орталық коммуникациялар қызметінде өткен баспасөз жиынында декларацияны әр азамат өзі тапсыруы қажет екендігін атады.

«Декларацияны әр азамат өзі тапсырады. Өйткені болашақта бұл үшін қандай да бір жауапкершілік туындауы мүмкін. Оны өзі толтырып тапсыруы керек. Активтер мен міндеттемелер туралы бұл декларация кіріс болып саналады және ол келесі жыл сайын өзі ұсынуы керек. Бірақ салық заңнамасында салық төлеушінің мүддесін білдіретін норма бар. Тиісті келісім жасалса, бүгінде бізде салық кеңесшілерінің қоғамдық өзін-өзі реттеу ұйымы жұмыс істеп тұр. Олар заңды тұлғаларға көмек көрсетеді, ал кейінгілері жеке тұлғаларға көмек көрсетуге қайта бағытталады деп ойлаймын. Яғни, ол жерде де қолдануға болады және шарттық міндеттемелер болған жағдайда олар жеке тұлғаның мүддесін білдіре алады», - деп жауап берді Қайрат Миятов.

Айта кетелік, 2021 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстанда жалпыға бірдей декларациялау енгізілді. Биыл заңды тұлғалардың басшылары, құрылтайшылары (қатысушылары) және олардың жұбайы, сонымен қатар жеке кәсіпкерлер және олардың жұбайы декларация тапсыруға міндетті.

Декларация қалай тапсырады?

Декларацияны онлайн және қағаз жүзінде тапсыруға болады. Онлайн egov.kz порталы және E-saluq azamat мобильді қосымшасы арқылы жасауға болады. Сайттың ыңғайлы нұсқасын таңдап, тиісті бөлімге өтіп, содан кейін нұсқауларды орындау қажет, ал қол қою ЭЦҚ немесе смс-пароль арқылы жүзеге асырылады. Ал қағаз жүзінде тапсыру үшін азамат өзі тұратын елді мекендегі Мемлекеттік кірістер органына немесе Халыққа қызмет көрсету ұйымына келіп тапсыра алады, онда кеңесшілер құжатты толтыруға көмектеседі. Сондай-ақ жеке кәсіпкерлер мен жеке практикамен айналысатын адамдар (нотариус, медиатор, адвокат) орналасқан жері бойынша декларация тапсырады.

Декларацияны қашан тапсырады?

Декларацияны 2024 жылдың 1 қаңтарынан бастап тапсыруға болады. Заңда оның мерзімі бекітілген: 2024 жылғы 15 қыркүйекке дейін.

Егер кәсіпкер декларацияны тапсырып, алайда қандай да бір мүлікті көрсетуді ұмытып кетсе, ол қосымша декларацияны тапсыра алады. Себебі келесі үш жыл ішінде өзгерістер енгізуге болады. 

Декларацияны тапсырмаса не болады?

Декларацияны белгіленген мерзімде тапсырмаса немесе барлық деректерді толық ұсынбаған азаматтарға әкімшілік жауапкершілік көзделген. Бірінші рет ескерту беріледі, екінші рет қайталанса, 15 АЕ мөлшерінде айыппұл, ал толық емес мәліметтерді көрсеткені үшін 3 АЕК мөлшерінде айыппұл салынады.

Егер кәсіпкер салық салу объектілерін жасырса, онда ол салық сомасының 200% мөлшерінде және қайта бұзылған жағдайда 300% мөлшерінде айыппұл төлейді, сонымен қатар салықтың өзін төлейді.

Бұған қоса, кәсіпкер шетелдегі мүлікі мен банктегі шоттардағы ақшасы туралы Бір жыл ішінде бұзушылықтарды жоймаған жағдайда 200 АЕК айыппұл төлейді. Айта кетейік, 2014 жылы Қазақстан Салық істері бойынша өзара әкімшілік көмек туралы Страсбург конвенциясына қосылды. Бұл дегеніміз, мемлекет басқа қатысушы елдермен резиденттердің қаржылық шоттары мен есептілігі туралы ақпарат алмасады. Осылайша, салық органдары жеке тұлғада ҚР шегінен тыс мүліктің болуы туралы жасырын мәліметтерді анықтайды. Бұзушылықты өз бетінше жою кезінде айыппұл салынбайды. Бақылау 2025 жылы халықтың барлық санаттары жалпыға бірдей Декларациямен қамтылған кезде басталады. 2024 жылы бақылау әлі жүргізілмейді, тиісінше айыппұл салынбайды.