Америкалық алқабилер соты Әблязовтың ақша ұрлау және ақшаны жылыстату бойынша сот процесінің шешімін шығарды, деп хабарлады Halyq Uni тілшісі.

Үш апталық сот талқылауынан кейін Нью-Йорктің Оңтүстік округі бойынша Америка Құрама Штаттарының аудандық сотында отырған 4 ер адам мен пен 4 әйелден тұратын алқабилер соты бүгін Triadou SPV S. A.-ға қарсы барлық шағымдар бойынша «БТА Банкі» АҚ пайдасына шешім шығарды. Алқабилер БТА компаниясына 2013 жылдың ортасынан бастап есептелген, пайызбен 100 миллион доллардан аса өтемақы салды. Бұл үкімнің жалпы сомасы 218 миллион доллардан асады.

2022 жылдың 29 қарашасында басталған сот процесінде «БТА Банкі» АҚ Мұхтар Әблязов ұйымдастырған жаппай алаяқтық пен ақшаны жылыстату схемасының дәлелдерін бірінші рет ұсынды. 2009 жылдың басында алаяқтық ашылған кезде БТА Қазақстанның үшінші ірі банкі болған еді. Әблязов жасаған миллиардтаған ұрлық банктің әлсіреуіне әкеп соғып, бұл жағдай салық төлеушілерге 1 миллиард доллардан аса шығын әкелді.

Жауапкер Triadou SPV Аблязовтың күйеу баласы Ильяс Храпунов құрған және бақылауына алған жалған компания болып табылады. Бұл компания БТА-дан ұрланған қаражат арқылы 70 миллионнан аса АҚШ долларын Нью-Йорктегі және АҚШ-тың басқа жерлеріндегі жылжымайтын мүлікке инвестицияға салған.

Шамамен 3 аптаға созылған сотта істі қарау барысында алқабилер әртүрлі куәгерлердің, соның ішінде Әблязовтың кезіндегі БКБ-6 банк бөлімшесінің бұрынғы қызметкерлерінің, сондай-ақ ұрланған қаражатпен жұмыс істеген американдық инвесторлардың, ақшаны жылыстату схемасына қатысы бар адамдардың, сондай-ақ сот-бухгалтерлік сараптама, алаяқтық және ақшаны жылыстату, сондай-ақ қолжазбаны талдау саласындағы әртүрлі сарапшылардың айғақтарын тыңдады. Сонымен қатар, алқабилерге негізгі сыбайластардың айғақтары, соның ішінде Triadou компаниясы қаржылық жағдайының заңды негізі ретінде таныстырылған Геннадий Петелиннің, Triadou компаниясының инвестицияларын қадағалаған Ілияс Храпуновтың және Мұхтар Әблязовтың куәлік сөздері ұсынылды. Бүгін БТА пайдасына шешім шығарған алқабилер олардың берген куәліктерін қабылдамады және Аблязов БТА-дан ұрлаған ақшаны Triadou компаниясы әдейі жылыстатты деген қорытындыға келді.

Сотта Triadou компаниясының атынан Швейцария мен Бразилияның кәсіпкері Филипп Глатц қатысты. Ол 2013 жылы Triadou-дің бас компаниясын Храпуновтар отбасынан сатып алдым деп мәлімдеді. Алайда 3 күн бойы одан жауап алынғаннан кейін Глатц өзінің Triadou-дің бас компаниясын тіпті болжамды иелерімен сөйлеспей-ақ сатып алғанын білетіндігін; оның Triadou бас компаниясын кешенді тексеруі оның инвестициялары туралы жазбаша есептерді қамтымағанын, Ілияс Храпунов үшін қолма-қол ақшаны жылыстату схемасының механизміне жауапты болған Дубайдағы қызмет жеткізушісімен тығыз жұмыс істегенін және Ілияс Храпуновқа Triadou компаниясын болжамды сатылымнан кейін ұзақ уақыт бойы басқаруды жалғастыруға мүмкіндік бергенін мойындауға мәжбүр болды.

Нью-Йорктегі сот талқылауы Алматы қаласының әкімдігі мен «БТА Банкі» АҚ атынан 7 жылдан аса уақыт бұрын Мұхтар Әблязов пен оның қылмыстық серіктестері АҚШ-та ұрланған ақшаны жылыстатты деген айыппен қозғалған болатын. Сотта БТА мен Алматы әкімдігінің өкілдері Әблязов, Ілияс Храпунов пен Алматының бұрынғы әкімі Виктор Храпунов сот шешімдеріне бағынбағанын, дәлелдемелерді жойып, қажетті ақпаратты беруден бас тартқанын сәтті дәлелдеді.

Нәтижесінде Нью-Йорктің Оңтүстік аймағы Құрама Штаттарының аудандық сотының әртүрлі судьялары Аблязов пен Храпуновтарды жазалау туралы көптеген қаулылар шығарып, ақыр соңында Аблязовты сотты құрметтемегені үшін кінәлі деп үкім шығарды. Дегенмен БТА Аблязовтың қылмыстары туралы қосымша маңызды дәлелдемелерді жинақтап, осы қылмыстардың көптеген куәгерлерінің айғақтарын алқабилер сотына ұсынды.